62η Σύνοδος Πρυτάνεων

Παραδοχές:

Α. Η Πολιτεία, µε την προοπτική συνολικού µακροχρόνιου σχεδιασµού της εκπαιδευτικής πολιτικής, οφείλει να δηµιουργήσει τις προϋποθέσεις απρόσκοπτης πρόσβασης στην Τριτοβάθµια Εκπαίδευση, όσων νέων ανθρώπων επιθυµούν και µπορούν να παρακολουθήσουν πανεπιστηµιακές σπουδές.

Β. Η ποιότητα και ο αναπροσανατολισµός των σπουδών στην Πρωτοβάθµια και τη Δευτεροβάθµια εκπαίδευση αποτελούν βασική προϋπόθεση για την αναβάθµιση όλων των διαδικασιών της Παιδείας, συµπεριλαµβανοµένου και του συστήµατος πρόσβασης στην Τριτοβάθµια εκπαίδευση.

Γ. Ειδικότερα, είναι απόλυτα απαραίτητες οι ριζικές αλλαγές στη δοµή και λειτουργία της Δευτεροβάθµιας εκπαίδευσης, η οποία πρέπει να ανασυγκροτηθεί και να λειτουργήσει ως αυτοτελής εκπαιδευτική οντότητα.

Δ. Σε κάθε περίπτωση, τα Πανεπιστήµια, ως Ιδρύµατα υποδοχής, πρέπει να συγκαθορίζουν τα κριτήρια εισαγωγής που αυτά κρίνουν σκόπιµα και απαραίτητα για τη άριστη επιτέλεση της αποστολής τους, καθώς και τις απαραίτητες αλλαγές στα αναλυτικά προγράµµατα της Δευτεροβάθµιας εκπαίδευσης, ώστε να διασφαλίζονται τα κριτήρια αυτά.

Ε. Σε ό,τι αφορά τις ειδικές εξαιρέσεις για τις χωρίς εξετάσεις εγγραφή στα Πανεπιστήµια, αυτές πρέπει να αναθεωρηθούν, τόσο από πλευράς σκοπιµότητας, όσον και από πλευράς δυνατότητας σύννοµης και κανονικής παρακολούθησης.

Προτάσεις αλλαγών

Για την είσοδο στην τριτοβάθµια εκπαίδευση υπό τις παρούσες συνθήκες, η παρακάτω πρόταση µπορεί να εφαρµοστεί σε σχετικά σύντοµο χρονικό διάστηµα, µε σκοπό την σε πρώτη φάση αντιµετώπιση ορισµένων από τα σοβαρότερα προβλήµατα που δυσχεραίνουν το ισχύον σύστηµα.

Ι. Η Πολιτεία:

1. Οργανώνει και διεξάγει τις εξετάσεις σε εθνικό επίπεδο:
   • Είτε µε τη διαδικασία υλοποίησης του εξεταστικού συστήµατος που ισχύει σήµερα, ή µε διαδικασίες που θα προσδιοριστούν µέσω της δηµιουργίας ειδικού οργανισµού εξετάσεων.
   • Με προσθήκη µαθηµάτων, τα οποία τα επιµέρους οµοειδή τµήµατα θεωρούν απαραίτητα.
   • Με θέµατα εξετάσεων τα οποία θα αντλούνται από αντίστοιχη τράπεζα, η οποία συνεχώς θα διαµορφώνεται και θα εµπλουτίζεται µε θέµατα διαβαθµισµένης δυσκολίας. Η τράπεζα θα οργανωθεί από ειδικό σώµα εκπαιδευτικών της Δευτεροβάθµιας εκπαίδευσης και από εξειδικευµένα µέλη ΔΕΠ.
   • Με δηµιουργία και αξιοποίηση ειδικώς επιµορφωµένου σώµατος διορθωτών και βαθµολογητών.
   • Οι εξετάσεις αυτές µπορεί να διεξάγονται περισσότερες από µία φορά, µέσα στο ίδιο έτος.
2. Κατατάσσει σε Τµήµατα κατά σειρά επιτυχίας αυτούς που έχουν επιτύχει τις προδιαγραφές των δηλωµένων τµηµάτων επιλογής.

ΙΙ. Τα Πανεπιστηµιακά Τµήµατα:

1. Προσδιορίζουν τις προδιαγραφές των υποψηφίων που θέλουν να υποδεχθούν, ώστε να διασφαλιστεί το µέγιστο δυνατό αποτέλεσµα ποιοτικής εκπαίδευσης, πάντα µε τις υφιστάµενες αντικειµενικές συνθήκες. Καθορίζουν τον αριθµό των εισακτέων µε βάση τεκµηριωµένη και δεσµευτική εισήγηση προς την Πολιτεία.
2. Οµοειδή τµήµατα ΑΕΙ, µε γνώµονα τα παραπάνω, προσδιορίζουν και δηµοσιοποιούν ποιες είναι οι προδιαγραφές των γνώσεων και των δεξιοτήτων που πρέπει να έχουν οι υποψήφιοί τους, και ειδικότερα:
   • Σε πόσα και ποια µαθήµατα πρέπει να εξεταστούν
   • Με βάση αυτό, τα επιµέρους Τµήµατα ορίζουν τον συντελεστή βαρύτητας κάθε µαθήµατος, καθώς και την ελάχιστη βαθµολογία που πρέπει να επιτύχει ένας υποψήφιος σε κάθε ένα από τα µαθήµατα αυτά, ώστε να εισαχθεί στο συγκεκριµένο Τµήµα.
   • Σε περίπτωση ύπαρξης κενών θέσεων το Τµήµα, αν το επιθυµεί, µπορεί να εξετάσει αιτήσεις σε δεύτερο γύρο (κατά τον τύπο λειτουργίας των βρετανικών πανεπιστηµίων).

ΙΙΙ. Ο Υποψήφιος:

1. Επιλέγει το αντικείµενο σπουδών που επιθυµεί µε βάση τις κλίσεις, τα ενδιαφέροντα και τις εκτιµώµενες δυνατότητές του.
2. Εξετάζει τα µαθήµατα, τους επιµέρους συντελεστές βαρύτητας και τις βαθµολογίες που απαιτούνται για την κατηγορία των οµοειδών τµηµάτων στην οποία κατά προτεραιότητα επιθυµεί να ενταχθεί.
3. Δηλώνει προτίµηση εισαγωγής σε συγκεκριµένο/περιορισµένο αριθµό οµοειδών Τµηµάτων.
4. Δηλώνει συµµετοχή στην εξέταση, από το σύνολο των εξεταζοµένων µαθηµάτων, µόνο σ’ αυτά που τα Τµήµατα επιλογής απαιτούν.
5. Μπορεί να λάβει µέρος στις εξετάσεις περισσότερες από µία φορά, διατηρώντας την βαθµολογία σε όσα µαθήµατα επιθυµεί (αλλά µε αλγόριθµο που του µειώνει µόρια όσο περισσότερες φορές συµµετέχει στις εξετάσεις).

Ένα τέτοιο σύστηµα έχει, στην παρούσα συγκυρία τουλάχιστον, τις ακόλουθες θετικές επιπτώσεις:

1. Σχετικά µε την Πολιτεία:
   • Διατηρεί τις εθνικού επιπέδου εξετάσεις, που θεωρούνται ακόµη το µόνο αδιάβλητο σύστηµα, είτε µε µια παραλλαγή της σηµερινής µορφής, ή µε τη µορφή του Εθνικού Απολυτηρίου.
2. Σχετικά µε τους υποψηφίους:
   • Εξασφαλίζει την ανταπόκριση του συστήµατος εισαγωγής στις ανάγκες, προτιµήσεις και ικανότητες των υποψηφίων, και όχι σε µια (πολύ συχνά) τυχαία κατανοµή σε τµήµατα, µε βάση τις επιδόσεις του συνόλου των πανελλαδικά εξεταζοµένων.
   • Συµβάλλει ουσιαστικά στην ελάφρυνση της πίεσης και του φόρτου προετοιµασίας των υποψηφίων για εισαγωγή στην τριτοβάθµια εκπαίδευση και την οικονοµική επιβάρυνση των οικογενειών τους (λιγότερα φροντιστήρια για πολλούς που δεν επιλέγουν Τµήµατα υψηλής ζήτησης).
   • Συµβάλλει ουσιαστικά στην ψυχολογική αποφόρτιση της πλειοψηφίας των παιδιών που δεν είναι αναγκασµένα να δώσουν εξετάσεις σε όλα τα µαθήµατα, εφόσον οι σπουδές που επιλέγουν δεν το απαιτούν.
   • Συµβάλλει καθοριστικά στη συναισθηµατική ωρίµανση και διαδικασίες αυτογνωσίας και αυτοπροσδιορισµού των εφήβων.
3. Σχετικά µε τα Πανεπιστηµιακά Τµήµατα:
   • Εξασφαλίζει τον   προσδιορισµό   κριτηρίων   εκ µέρους           των  πανεπιστηµιακών Τµηµάτων, και όχι κάποιων, πολλές φορές τυχαίων, εξεταστικών αποτελεσµάτων.
   • Ενισχύει:
     • τις διαδικασίες αυτοαξιολόγησης των επιµέρους Τµηµάτων.
     • τον επαναπροσδιορισµό των στόχων και των επιλογών τους, αλλά και
     • τον αυτοπροσδιορισµό    τους    σε    σχέση    µε το      σύνολο                     της     ελληνικής πανεπιστηµιακής εκπαίδευσης – και δη των οµοειδών Τµηµάτων και Σχολών.